Παρουσίαση/Προβολή

(ΕΣΔΙΚ60) -  ΦΩΤΕΙΝΗ ΑΣΔΕΡΑΚΗ

Περιγραφή Μαθήματος

ΜΑΘΗΜΑ: 

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ: ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ 2025

ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2025

ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΕΣ: ΔΗΜΗΤΡΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΤΟΥ (3/4 ΤΩΝ ΩΡΩΝ)

ΦΩΤΕΙΝΗ ΑΣΔΕΡΑΚΗ (1/4 ΤΩΝ ΩΡΩΝ)

Το μάθημα θα διδάσκεται κάθε Δευτέρα και Τετάρτη 16.15-18.00 KEKT102

Ωρες γραφείου: Τετάρτη 14.00-16.00

Γρ. Λαμπράκη 126 Γραφείο 304

Σκοπός του μαθήματος

Κύριος σκοπός του μαθήματος είναι η κατανόηση του πολύπλοκου φαινομένου της
διαδικασίας της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης μέσα από την εξελικτική του πορεία από τη
γέννηση της «ευρωπαϊκής ιδέας» και τις ιδρυτικές συνθήκες των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων
έως τη σημερινή μορφή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η έμφαση δίδεται στη θεωρητική
διάσταση και κυρίως στη γνώση και κατανόηση των υποδειγμάτων κι εργαλείων, που
προσφέρουν οι κλασσικές και σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις για την ερμηνεία του
φαινομένου της ολοκλήρωσης. Στο μάθημα αναλύονται βασικές έννοιες όπως αυτή της
περιφερειακής ολοκλήρωσης, της κυριαρχίας και της υπερεθνικότητας.

Οι ενότητες που θα διδαχτούν είναι οι εξής:

1. Η Ευρωπαϊκή ιδέα. Σύντομη επισκόπηση της ιστορικής πορείας της ΕΕ - The
European idea. A brief overview of the historical course of the EU.
2. Η επιρροή της θεωρίας των ∆ιεθνών Σχέσεων στις θεωρίες ευρωπαϊκής
ολοκλήρωσης (ρεαλισµός, φιλελευθερισµός). Η πόλωση της συζήτησης για την ΕΕ:
Μια Ευρώπη σε αλλεπάλληλες κρίσεις; - The impact of International Relations theory
on theories of European integration (realism, liberalism). The politicization of the EU:
Europe within polycrisis?
3. Περιφερειακή ολοκλήρωση και κυριαρχία. Διακυβερνητισμός vs υπερεθνικότητας.
Σύγκριση της ΕΕ με έθνη-κράτη, διακυβερνητικούς οργανισμούς και ομοσπονδίες -
Regional integration and Sovereignty. Intergovernmentalism vs supranationalism.
Comparing the EU with nation-states, intergovernmental organisations and
federations. 
4. Παγκόσμια Ολοκλήρωση και Τεχνοκρατία. Λειτουργισμός. Θεωρία των συναλλαγών
- Global Integration and Technocracy. Functionalism. Theory of transactions.
5. Ο δύσκολος δρόμος για την πολιτική Ένωση. H Ευρώπη των Ελίτ και των
Τεχνοκρατών; Η Νεολειτουργική προσέγγιση. The difficult road to political union.
The Europe of the Elites and the Technocrats? The Neo-functional approach.
6. H Ομοσπονδιακή Ευρώπη. Ενωμένοι στη Διαφορετικότητα - Federal Europe. United
in Diversity.

7. Η Ευρώπη των πατρίδων και όχι μια Ευρωπαϊκή πατρίδα. Η διακυβερνητική
Ευρώπη. Διακυβερνητισμός, Νεο-Διακυβερνητισμός και Φιλελεύθερος
Διακυβερνητισμός - A Europe of nations, not a European homeland.
Intergovernmental Europe. Intergovernmentalism, New Intergovernmentalism and
Liberal Intergovernmentalism.
8. Κατασκευάζοντας την Ευρωπαϊκή ταυτότητα. Μεταλειτουργισμός- Constructing the
European identity. Post-functionalism.
9. Μια κατακερματισμένη Ευρώπη; Θεωρία των Διεθνών Καθεστώτων - A fragmented
Europe? International Regimes Theory.
10. Πολυεπίπεδη διακυβέρνηση - Multilevel Governance
11. Νεοθεσμισμός. Κοινωνικός Κονστρουκτιβισμός – New Institutionalism. Social
Constructivism.
12. Υπάρχει Ευρωπαϊκός Δήμος; Πολίτες, Δημοκρατία και Νομιμοποίηση στην ΕΕ - Is
there a European Demos? Citizens, Democracy and Legitimacy in the EU.
13. Εξευρωπαϊσμός στα κράτη μέλη - Europeanization in member states.
14. Διαφοροποιημένη ολοκλήρωση - Differentiated Integration.
15. Σύνοψη & συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης – Recap and the future of the EU

 

Οι φοιτήτριες και οι φοιτητές οφείλουν να διαβάζουν τα επιστημονικά άρθρα που βρίσκονται αναρτημένα στην κατηγορία έγγραφα πριν τις διαλέξεις των μαθημάτων.

 

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτήτριες και οι φοιτητές θα πρέπει να

- κατέχουν σε βάθος και να κατανοούν το φαινόμενος της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της εξέλιξής του

- κατανοούν πώς η ευρωπαϊκή ενοποίηση περιγράφεται και αναλύεται στη σύγχρονη έρευνα

- διαθέτουν τις δεξιότητες και την ικανότητα να παρουσιάζουν, να αναλύουν και να συζητούν θέματα που σχετίζονται με την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, προφορικά και γραπτώς- να διαθέτουν τις δεξιότητες και ικανότητα να αναλύουν ένα σχετικό υλικό σε σχέση με ένα ζήτημα της ευρωπαϊκής ενοποίησης εντός ενός προκαθορισμένου χρονικού πλαισίου και να παρουσιάζουν τα αποτελέσματα προφορικά και γραπτώς.

Επιλογές Συγγραμμάτων:

1. Βιβλίο [24142]: Θεωρίες ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, Rosamond Ben Λεπτομέρειες

2. Βιβλίο [68369841]: Ευρωπαϊκό Φαινόμενο, Λιαργκόβας Παναγιώτης, Παπαγεωργίου Χρήστος Λεπτομέρειες 

3. Βιβλίο Θεωρία της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης, 2015 Δ. Χρυσοχόου

4. Βιβλίο [41986826]: Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ, Andrew Glencross Μετάφραση-Επιμέλεια: Χρήστος Φραγκονικολόπουλος, Νικόλαος Παπαναστασόπουλος Λεπτομέρειες

5. ΤΣΙΝΙΣΙΖΕΛΗΣ Μ. (2021), Ο Λόγος της Κυριαρχίας, Τζιόλας

 

Για γνώσεις σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ιστορία

MAZOWER, MARK (2001), Σκοτεινή Ήπειρος. Ο Ευρωπαϊκός Εικοστός Αιώνας, εκδ. Αλεξάνδρεια, κεφάλαια 5, 6, 7, 8, 9, 10, και 11.

Για τις ευρω-ατλαντικές σχέσεις και για την πολιτική των μεγάλων δυνάμεων

 ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΣ Κ. &  ΗΦΑΙΣΤΟΣ Π. (2003), Ευρωατλαντικές Σχέσεις, Ποιότητα, Αθήνα.

Για τα σημαντικότερα γεγονότα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης

Nugent, Ν. (2012), Πολιτική και Διακυβέρνηση στην ΕΕ, Ιστορία, Θεσμοί Πολιτικές, Σαββάλας, Αθήνα

ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΜΕΛΕΤΗ

Επίσης μπορείτε να ανατρέξετε στις ιστοσελίδες

http://europa.eu/about-eu/eu-history/index_en.htm

http://www.hum.leiden.edu/history/eu-history/historical/

http://www.cvce.eu/

Για τις Θεωρίες της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης

ΤΣΙΝΙΣΙΖΕΛΗΣ Μ. (2021), Ο Λόγος της Κυριαρχίας, Τζιόλας

ΧΡΥΣΟΧΟΟΥ, Δ. (2015), Θεωρία της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης. Μια Διαλεκτική Συναρμογή, Παπαζήσης.

ΗΦΑΙΣΤΟΣ, Π. (1999/2006), Θεωρία Διεθνούς και Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης Ποιότητα, Αθήνα.

ROSAMOND BEN (2004), Θεωρίες ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης, Μεταίχμιο.

ΤΣΙΝΙΣΙΖΕΛΗΣ, Μ. (2001), Quo Vadis Europa? Αθήνα, Σύγχρονες ακαδημαϊκές και επιστημονικές εκδόσεις, 2001.

 NUGENT, Ν. (2012), Πολιτική και Διακυβέρνηση στην ΕΕ, Ιστορία, Θεσμοί Πολιτικές, επιμ. Μ. Μενδρινού, Σαββάλας, Αθήνα, σσ. 679-719.

 ΑΣΔΕΡΑΚΗ Φ. (2014), Οι θεσμικές αλλαγές μετά τη Συνθήκη της Λισσαβόνας.Ο ρόλος των Εθνικών Κοινοβουλίων. ΚΕΜΕΑ.

ΑΣΔΕΡΑΚΗ, Φ. (2008), Ευρώπη και Παιδεία, Σιδέρης, Αθήνα, κεφάλαιο πρώτο, Θεωρία Διεθνών Καθεστώτων σσ.29-145. 

TAYLOR, P. (2010), Το Αβέβαιο Μέλλον της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης, επιμ. Ν. Μαραβέγιας, Κριτική, Αθήνα. 

MORAVCSIK, A. (1998), The Choice for Europe: Social Purpose & State Power from Messina to Maasctricht, London, UCL Press.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ

Journal of European Public Policy

Journal of Common Market Studies

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ

 Κατά τη διάρκεια του μαθήματος πιθανόν να γίνονται παρουσιάσεις από φοιτητές και δημιουργικές συζητήσεις, οι οποίες μαζί με τις διαλέξεις αποτελούν μέρος της διδακτέας ύλης. Σε κάθε περίπτωση οι γνώσεις των φοιτητών πρέπει να εμπλουτιστούν από προσωπική μελέτη και έρευνα σε επιστημονικά περιοδικά και άλλες βιβλιογραφικές πηγές.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Η αξιολόγηση θα γίνει με σύντομες ερωτήσεις α) βασικών γνώσεων για τα ιστορικά γεγονότα της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης, β) βασικών γνώσεων περί αρμοδιοτήτων της ΕΕ και γ) ερωτήσεις που για να απαντηθούν θα χρειαστεί ανάλυση με τα ερμηνευτικά εργαλεία των θεωρητικών προσεγγίσεων που έχουν συζητηθεί στη διάρκεια του μαθήματος, σε ημέρα και ώρα που ανακοινώνεται στο πρόγραμμα εξετάσεων. Συνιστάται η μελέτη των άρθρων που έχουν αναρτηθεί στο μέρος Έγγραφα Οι εξετάσεις θα είναι γραπτές. 

 

 

 

Ημερομηνία δημιουργίας

Τετάρτη 14 Απριλίου 2010