Παρουσίαση/Προβολή
Ναυτιλιακή Οικονομική Ιστορία
(ΝΑ104) - ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΓΑΛΑΝΗ
Περιγραφή Μαθήματος
Το μάθημα ασχολείται με την ιστορία της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας του 19ου και του 20ού αιώνα μέσα από μια ιστορία επιτευγμάτων.
Ο στόλος που διοικούν από την ξηρά Έλληνες επιχειρηματίες και στη θάλασσα Έλληνες καπετάνιοι μέσα σε 200 χρόνια αυξήθηκε πάνω από 4000 φορές και κατέληξε ο ελληνόκτητος στόλος να βρίσκεται σήμερα στην πρώτη θέση της παγκόσμια κατάταξης, θέση την οποία διατηρεί εδώ και τουλάχιστον μια εικοσαετία. Γιατί οι Έλληνες, όμως; Γιατί άραγε οι επιχειρηματίες και οι ναυτικοί ενός μικρού ευρωπαϊκού κράτους να διαχειρίζονται περισσότερα βαπόρια από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ιαπωνία και να μεταφέρουν τα εμπορεύματα την Κίνας, της Αυστραλίας ή της Αργεντινής; Και τι σχέση έχει άραγε αυτός ο διεθνής στόλος με την Ελλάδα; Τι «ελληνικό» έχουν αυτά τα καράβια που πλέουν σήμερα κάτω από σημαίες 25 τουλάχιστον διαφορετικών χωρών με ναυτιλιακά γραφεία στις πέντε ηπείρους και ναυτικούς πάνω στα πλοία από 10 τουλάχιστον χώρες; Και πού βρίσκονται αυτοί οι Έλληνες εφοπλιστές; Είναι στο Λονδίνο, στη Νέα Υόρκη ή στον Πειραιά; Και ποιοι άραγε είναι αυτοί οι Έλληνες εφοπλιστές; Είναι όλοι μεγιστάνες του πλούτου, αρχέτυπα επιτυχημένων κοσμοπολιτών επιχειρηματιών της Δύσης, όπως ο Αριστοτέλης Ωνάσης ή ο Σταύρος Νιάρχος; Οι απαντήσεις αναζητούνται στην ιστορική εξέλιξη και τη συγκυρία της διεθνούς ναυτιλίας όσο και στα ειδικότερα συστατικά της ιστορίας της ναυτιλίας των Ελλήνων. Στη «μακρά διάρκεια» και τη συνέχιση δομών που άρχισαν να γίνονται διακριτές τον 18ο αιώνα, που πήραν την τελική μορφή τους τον 19ο αιώνα και που απέδωσαν όλο τους το δυναμικό τον 20ό αιώνα. Η ιστορία της ελληνόκτητης ναυτιλίας είναι το αποτέλεσμα μιας μακραίωνης πορείας, εμπειρίας και επιχειρηματικής παράδοσης.
Ημερομηνία δημιουργίας
Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου 2024
-
Μαθησιακοί στόχοι
Το μάθημα «Ναυτιλιακή Οικονομική Ιστορία» στοχεύει στην κατανόηση της ιστορικής εξέλιξης της ελληνόκτητης ναυτιλίας, αναδεικνύοντας τον ρόλο των ιστορικών, οικονομικών και επιχειρηματικών μεταβολών στη διαμόρφωση του κλάδου. Οι φοιτητές μελετούν τη ναυτιλιακή ταυτότητα της Ελλάδας, τις επιπτώσεις παγκόσμιων γεγονότων, καθώς και τις στρατηγικές καινοτομίας και ευελιξίας των Ελλήνων πλοιοκτητών, που προσφέρουν παραδείγματα για τη σύγχρονη επιχειρηματική πρακτική. Παράλληλα, εμβαθύνουν στη ναυτιλιακή πολιτική, τη νομοθεσία και τις διεθνείς σχέσεις, που επηρέασαν τη διεθνή ναυτιλιακή δραστηριότητα. Μέσα από τη μελέτη των ιστορικών φαινομένων και μεταβολών, το μάθημα στόχο έχει να ενισχύει την κριτική σκέψη και να προσφέρει πολύτιμα εργαλεία κατανόησης των σύγχρονων προκλήσεων της ναυτιλιακής βιομηχανίας.
Περιεχόμενο μαθήματος
Οι θεματικές του μαθήματος είναι οι παρακάτω:
- Η σχέση των Ελλήνων με τη θάλασσα. Γιατί κάνουμε ναυτιλιακή ιστορία;
- Η συγκρότηση του ελληνόκτητου στόλου και η ακμή των ιστιοφόρων
- Εκβιομηχάνιση και τεχνολογία. Η μετάβαση στην ατμοπλοΐα
- Λιμάνια, πόλεις-λιμάνια και λιμενικά συστήματα
- Πειραιάς. Η ανάπτυξη ενός ναυτιλιακού κέντρου
- Μεσοπόλεμος και θεσμική ανασυγκρότηση
- Η μεταπολεμική απογείωση
- Ελληνικός εφοπλισμός: οργάνωση και διοίκηση των ναυτιλιακών εταιρειών τον 20ο αιώνα
- Αριστοτέλης Ωνάσης. Καινοτομία και ανταγωνιστικότητα
Βιβλιογραφία
Ελληνική βιβλιογραφία
- Τζ. Χαρλαύτη, Ιστορία της Ελληνόκτητης Ναυτιλίας , 19ος – 20οςς αιώνας , Εκδόσεις Νεφέλη, (Αθήνα , 2001)
- Γ. Θεοτοκάς- Τζ. Χαρλαύτη, Έλληνες εφοπλιστές και ναυτιλιακές επιχειρήσεις. Οργάνωση, διοίκηση , στρατηγική , Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, (Αθήνα, 2007)
- Τζ. Χαρλαύτη, Ιστορία των Επιχειρήσεων Ωνάση 1924-1975, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (Αθήνα , 2023)
- Ε. Θανοπούλου, Γ. Θεοτοκάς, Τζ. Χαρλαύτη, Το παρόν και το μέλλον της Ελλληνικής Ναυτιλίας, Ακαδημία Αθηνών, (Αθήνα, 2009)
- Τζ. Χαρλαύτη (επιμ.), Η ελληνική εμπορική ναυτιλία στα χρόνια του Ελευθέριου Βενιζέλου , Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, (Αθήνα, 2024)
- Κ. Χλωμούδης, Συνεργασία και συμπλοιοκτησία στην ελληνική φορτηγό ναυτιλία, ΜΙΕΤ (Αθήνα, 1996)
Ξενόγλωσση βιβλιογραφία
- Galani-A. Papadopolou (eds.), Greek Maritime History. From the periphery to the centre Brill, (Leiden, 2022)
- Petersson, St. Tenold, N. J. White (eds.), Shipping and Globalisation in the Port-War Era, Parlgrave, 2019
- Harlaftis, Creating Global Shipping, Cambridge University Press, (Cambridge, 2019)