Παρουσίαση/Προβολή
Δεξιότητες Ανθρώπινου Δυναμικού, Διά Βίου Μάθηση & Εργασία
(OEP536) - ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΗΣ
Περιγραφή Μαθήματος
Το μάθημα εξετάζει την πολυδιάστατη σχέση και τα ζητήματα μεταξύ της εκπαίδευσης (τυπικής και μη τυπικής), του τρόπου οργάνωσης της εργασίας και του πλαισίου διαμόρφωσης του παραγωγικού συστήματος στο παρόν συγκείμενο. Ειδικότερα, επικεντρώνεται στον ρόλο της μάθησης και της ανάπτυξης των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού εστιάζοντας ιδιαίτερα στις προκλήσεις που κυριαρχούν στο πολιτικό θεματολόγιο: Παγκοσμιοποιημένη οικονομία & γνώση – Κρίση δεξιοτήτων – Πράσινη & Ψηφιακή μετάβαση. Η εργασία αλλάζει, απορρυθμίζεται, η ποιότητά της αμφισβητείται, η επισφάλεια βρίσκεται στο προσκήνιο. Παράλληλα, η συμμετοχή στη Διά Βίου Μάθηση (ΔΒΜ) είναι περιορισμένη και η συζήτηση για την αναντιστοιχία των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού οριοθετεί τη ΔΒΜ ως χώρο πολιτικής (policy space) ο οποίος θεμελιώνεται στην ήπια διακυβέρνηση, σε εργαλειακές και ατομικιστικές βάσεις. Στο ρευστό αυτό πλαίσιο η ΔΒΜ οφείλει αφενός μεν να στοχεύει στην επανακατάρτιση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων (reskilling & upskilling) του ανθρώπινου δυναμικού το οποίο «αναλαμβάνει την ευθύνη» της απασχολησιμότητάς του, αφετέρου δε να υπηρετεί την άμβλυνση των ανισοτήτων, των αποκλεισμών και της επισφάλειας.
Ημερομηνία δημιουργίας
Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου 2025
-
Περιεχόμενο μαθήματος
Σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας και ταχύτατων μετασχηματισμών της εργασίας, αυτό το μάθημα επιχειρεί να φωτίσει τον σύνθετο και συχνά αντιφατικό ρόλο της εκπαίδευσης και της Δία Βίου Μάθησης στο πλαίσιο του σύγχρονου υποδείγματος της «οικονομίας των δεξιοτήτων». Αρχικά, οριοθετούνται και αναλύονται βασικοί όροι/έννοιες οι οποίοι συχνά χαρακτηρίζονται από ασάφεια και εννοιολογική ολισθηρότητα. Ενδεικτικά, δίπολα όπως: Διά Βίου Μάθηση-Διά Βίου Εκπαίδευση, εργασία-απασχόληση, δεξιότητα-ικανότητα, ανασφάλεια-επισφάλεια. Μέσα από πλούσιο θεωρητικό υλικό, συγκριτικές αναλύσεις και μελέτες περίπτωσης, προσεγγίζουμε κριτικά την πολιτική ρητορική γύρω από τις δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού, και ειδικότερα το αφήγημα του υποδείγματος «υψηλές δεξιότητες-υψηλοί μισθοί», το ζήτημα της κρίσης των δεξιοτήτων και την επωδό των εργοδοτών για το έλλειμμα εργαζομένων με κατάλληλες δεξιότητες. Παρά την πολιτική προτεραιοποίηση της εκπαίδευσης και της Διά Βίου Μάθησης (European Skills Agenda 2020 & Union of Skills 2025), η συμμετοχή παραμένει περιορισμένη καθώς σημαντική μερίδα του πληθυσμού ουσιαστικά αποκλείεται από τις πολιτικές επανακατάρτισης και αναβάθμισης δεξιοτήτων. Σε αυτό το πλαίσιο αναλύονται τα κίνητρα και τα εμπόδια για τη συμμετοχή στη ΔΒΜ και αναπτύσσονται προβληματισμοί για την κρίση κινήτρων του ανθρώπινου δυναμικού για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του. Παράλληλα, αναδεικνύεται η σημαντικότητα της ποιότητας στη ΔΒΜ αλλά και στην εργασία προκειμένου οι συμμετέχοντες/ουσες στο μάθημα να προσεγγίσουν ολιστικά τη συζήτηση γύρω από τις επιλογές του ανθρώπινου δυναμικού για εκπαίδευση και εργασία, αλλά και τη σχέση μεταξύ της επισφάλειας στην εργασία και της «ευθύνης» του ατόμου για τη διά βίου απασχολησιμότητά του. Στόχος του προσφερόμενου μαθήματος είναι η βαθύτερη κατανόηση των εκπαιδευτικών, πολιτικών και κοινωνικών προκλήσεων της εποχής μας. Προς αυτήν την κατεύθυνση δίνεται ειδικό βάρος στην ανάλυση των ευρωπαϊκών και διεθνών τάσεων, με έμφαση στον ρόλο του ΟΟΣΑ και στις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που στοχεύουν στην προώθηση της συμμετοχής στη ΔΒΜ και στην ενίσχυση της απασχόλησης μέσα από τη σύζευξη εκπαίδευσης και αγοράς εργασίας. Οι Ατομικοί Λογαριασμοί Μάθησης (Individual Learning Accounts) και τα μικρο-διαπιστευτήρια (micro-credentials) είναι καινοτόμα πολιτικά εργαλεία που σε επίπεδο πολιτικού λόγου προωθούν την ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού το οποίο πλέον καλείται να διαμορφώσει το εκπαιδευτικό του μονοπάτι προκειμένου να είναι απασχολήσιμο. Μέχρι πρότινος ένα πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θεωρείτο η καλύτερη ένδειξη για την είσοδο στην αγορά εργασίας. Ωστόσο, τα μικρο-διαπιστευτήρια αποτελούν την επιτομή μιας πολλά υποσχόμενης και σαφώς οικονομικότερης, ευέλικτης, εξατομικευμένης και χωρίς περιορισμούς (μεταξύ τυπικής και μη τυπικής εκπαίδευσης) μαθησιακής διαδρομής. Η ανάλυση των αναδυόμενων προοπτικών και προκλήσεων αναμένεται να αποτελέσει πολύτιμη εισροή μιας προβληματικής γύρω από την αναγκαιότητα υιοθέτησης ενός συμπεριληπτικού υποδείγματος αναβάθμισης δεξιοτήτων που θα προσεγγίζει ολιστικά και αδιαίρετα το τρίπτυχο ΔΒΜ-παραγωγικό σύστημα-εργασία.