Παρουσίαση/Προβολή

(SAE144) -  Platon Tinios

Περιγραφή Μαθήματος

Πλάτων Τήνιος

 Οκτώβριος 2025

Οικονομική της Ασφάλισης- Πληροφορίες για το μάθημα

Αφετηρία του μαθήματος είναι η διαπίστωση ότι αυτά που (κάποτε) ήταν διακριτές προσεγγίσεις στο αντικείμενο της ασφάλισης σιγά-σιγά συμπίπτουν. Έτσι οι ασφαλιστικές εταιρείες αξιοποιούν τόσο χρηματοοικονομικά, αναλογισμό, πιθανότητες αλλά και οικονομική ανάλυση. Αντίστροφα κάποιος που αποζητά εξασφάλιση απέναντι στον κίνδυνο μπορεί να την αναζητήσει εκτός ασφαλιστικής αγοράς.  Έχει σημασία να γίνουν κατανοητές οι διαφορετικές προσεγγίσεις, οι συμπτώσεις αλλά και η ερμηνεία της πραγματικότητας  - πράγμα που αποπειράται μέσω του πρίσματος των οικονομικών.

Το τελευταίο διάστημα έχει κάνει ορμητική εμφάνιση η Τεχνητή Νοημοσύνη.  Στις ΗΠΑ για παράδειγμα για πρώτη φορά το 2024 η ανεργία νέων πτυχιούχων είναι υψηλότερη από αυτή των αποφοίτων λυκείου. Για να αποτελέσει η ΤΝ εργαλείο και όχι απειλή, πρέπει να υπάρχει αντίληψη της ‘μεγάλης εικόνας’ – πράγμα που αποπειρώνται να κάνουν τα Οικονομικά.  Σημασία έχει η κατανόηση και όχι η δεξιότητα σε υπολογισμούς (που εύκολα αυτοματοποιούνται).

Κεντρική ιδέα, λοιπόν, η εφαρμογή οικονομικής θεωρίας και οικονομικής ανάλυσης σε θέματα ρίσκου και  ασφάλισης -τόσο μικροικονομικής (σε επίπεδο καταναλωτή), όσο και μακρο (σε επίπεδο συστήματος). Το πρώτο (μικρο) αναφέρεται στο πώς συμπεριφέρονται και πώς αποφασίζουν στην οικονομική τους ζωή άτομα (και επιχειρήσεις) που αντιμετωπίζουν αβεβαιότητες στην καθημερινή τους ζωή. Το δεύτερο (μακρο) αναφέρεται στους θεσμούς που έχουν αναπτυχθεί για την αντιμετώπιση του ρίσκου - το χρηματοπιστωτικό σύστημα ευρύτερα και ειδικότερα ασφαλίσεις - και το πώς αυτά εισάγουν αστάθεια στην οικονομία (με κορυφαίο παράδειγμα την χρηματοοικονομική κρίση 2008). 

• Το μάθημα είναι αναλογιστικό (ΑΝΑ),αλλά η προσέγγιση είναι αμιγώς  οικονομική.  Έμφαση δηλαδή αφιερώνεται στην οικονομική εξήγηση και ερμηνεία συμπεριφορών καταναλωτών και της αγοράς ασφάλισης και όχι σε τεχνικές.  Το  μάθημα συνολικά θα μπορούσε να λειτουργήσει ως γέφυρα κατανόησης μεταξύ αναλογισμού και οικονομίας.
• Αντίστοιχη και η σχέση μετα χρηματοοικονομικά. Αναλύεται πώς ο κλάδος της ασφάλισης εντάσσεται στο διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα και τι ρόλο έπαιξε (λχ) στην διεθνή οικονομική κρίση του 2008 (ή αργότερα την πανδημία).
• Βασικός στόχος ηκατανόηση εννοιών,   θεωρητικών προσεγγίσεων αλλά και η σχέση τους με την πρακτική της   ασφάλισης με διεθνή οπτική.  Κρίσιμο σημείο η ανάπτυξη από μέρους των φοιτητών κριτικής ικανότητας και η δυνατότητα έκφρασης και   υποστήριξης άποψης.       Για τον λόγο αυτό ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στις εξετάσεις σε     ερωτήσεις ανάπτυξης.
• Σημαντικό σημείο είναι το πώς τα οικονομικά αντιμετωπίζουντο  ρίσκο και την αβεβαιότητα αλλά και τα όρια του ορθολογισμού. Τμήμα του  μαθήματος θα ασχοληθεί με τα ‘οικονομικά της συμπεριφοράς’ (νέα προσέγγιση εναλλακτική του νεοκλασσικού ορθολογισμού).
• Η οπτική θα είναι ταυτόχροναθεωρητική, αλλά και εφαρμοσμένη.  Το μάθημα θα προσπαθήσει να καλύψει      σύγχρονους προβληματισμούς για τον ρόλο της ασφάλισης στην συνολική      διαχείριση κινδύνων, θέματα της επικαιρότητας που αφορούν τις ασφαλίσεις      κοκ.
• Σεκάποιο βαθμό δηλαδή, αποτελεί προέκταση των θεωρητικών οικονομικών (μικρο, μακρο) αλλά (α) πιο προχωρημένα (β) με μεγαλύτερη έμφαση     στον πραγματικό κόσμο.

Επισημαίνεται ότι τέτοια θέματα αβεβαιότητας, ασύμμετρης πληροφόρησης, οικονομικών της ασφαλιστικής αγοράς σε Πανεπιστημιακά τμήματα αμιγώς οικονομικής κατεύθυνσης συνήθως   περιλαμβάνονται σε προχωρημένα μαθήματα οικονομικών και σε μεταπτυχιακά προγράμματα. Άρα σημαντικό τμήμα του μαθήματος αναφέρεται σε οικονομική θεωρία πολύ πιο προχωρημένη  από τα  μαθήματα Οικονομικών προηγούμενων ετών. Σημασία, συνεπώς, έχει περισσότερο η κατανόηση των θεμάτων και η εφαρμογή τους σε καθημερινά προβλήματα της αγοράς ασφάλισης.  Πιθανώς (όπως σε παλαιότερα χρόνια) να διεξαχθούν 1-2 φροντιστήρια για να αναλυθούν πιο τεχνικά θέματα.

Εργασίες

Θα υπάρχει η δυνατότητα σε προαιρετική βάση εκπόνησης εργασιών που συνεκτιμώνται στον τελικό βαθμό (maximum 3-4 βαθμοί). Ενδεικτικά θέματα (με βιβλιογραφία) θα ανακοινωθούν εντός του Νοεμβρίου και θα ανεβούν στο eclass.unipi.gr. Δικαίωμα για κατάθεση εργασιών θα έχουν μόνο όσοι καταθέσουν επιτυχώς την άσκηση που ανακοινώνεται στα μέσα Νοεμβρίου.  Παλαιότερα θέματα υπάρχουν στο eclass και αποτελούν οδηγό για το φετινά.   Οι εργασίες θα πρέπει να δείχνουν εξοικείωση με θεωρητικά όσο και πρακτικά θέματα.  Χρήση cut and paste αποτελεί λογοκλοπή και θα μετράει αρνητικά (αφαίρεση βαθμών από εξετάσεις). 

Εξετάσεις

Έμφαση δίδεται στην κατανόηση, το κριτικό πνεύμα και την διατύπωση εμπεριστατωμένων αναλύσεων και γνωμών.  Ενδεικτικά θέματα εξετάσεων υπάρχουν στο e-class.

  

ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ. 

Α.  ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Υπάρχουν σημειώσεις του διδάσκοντος (για 6 ενότητες), τα οποία ανανεώνονται κάθε χρόνο. Οι σημειώσεις θα αναμορφωθούν.  Κάποιες  παραδόσεις θα αναρτώνται με μορφή Powerpoint.

Οι σημειώσεις Ιανουαρίου 2023 υπάρχουν στο e-class. Θα επικαιροποιηθούν με νέο υλικό ως το  τέλος του εξαμήνου. Στο μεταξύ μπορούν να τυπώνονται κατ’ευθείαν από το e-class. Οι νέες σημειώσεις θα ανεβούν με το τέλος των μαθημάτων (κίνητρο προσέλευσης στα μαθήματα).

Β.  John Kay: Η Αλήθεια για τις Αγορές, (εκδόσεις Kριτική).  Εξαιρετικό για την κατανόηση των οικονομικών, εύχρηστο και ευχάριστο στο διάβασμα .  Δεν είναι υποκατάστατο των σημειώσεων ΟΜΩΣ: Βοηθά πολύ στην κατανόηση του πώς η οικονομική θεωρία εξηγεί φαινόμενα της οικονομίας – άρα χρήσιμο για ερωτήσεις ανάπτυξης.

Γ.  ΥΛΙΚΟ E-class. Eπιλεγμένα κεφάλαια  από εγχειρίδια οικονομικών που εμβαθύνουν σε θέματα των πρώτων ενοτήτων.

• Hal Varian: Mικροοικονομική - μια   σύγχρονη προσέγγιση. -  Καλό αλλά απαιτητικό.
• M.Katz & H.Rosen:Mικροοικονομική.- απλούστερο .  Χρησιμοποιεί διεξοδικά παραδείγματα. 
• W. Nicholson:Mικροοικονομική      Θεωρία, Βασικές αρχές και προεκτάσεις

Επίσης υπάρχουν διάφορα άρθρα του τύπου, αφιερώματα του Economist και λοιπό σχετικό υλικό.

Το υλικό αυτό συμπληρώνει τις σημειώσεις και είναι χρήσιμο για επαναλήψεις και εργασίες.

Ημερομηνία δημιουργίας

Παρασκευή 8 Νοεμβρίου 2013